شبکه سازی در مدیریت، شبکه سازی و ارتباط موثر در کسب و کار

تعریف شبکه سازی در مدیریت:

شبکه‌سازی در مدیریت فرآیند ایجاد رابطه دو طرفه‌ای سودمند با دیگر مدیران کسب‌وکار، مشتریان بالقوه و مشتریان اصلی ما است.

هدف اولیه شبکه‌سازی در مدیریت این است که کسب‌وکار خودمان را به دیگران معرفی کنیم، به امید اینکه بتوانیم آنها را به مشتریانمان تبدیل کنیم. حال ممکن است این مشتریان در ابعاد یک شرکت (B2B) باشند و یا به‌اندازه یک مصرف‌کننده خانگی (B2C).

 

امروزه پیدا کردن شغل نیز مستلزم شبکه سازی پایدار و مؤثر است.

وقتی به دنبال شغل هستید، حتما این عبارت را می‌شنوید: «مسئله این نیست که چه می‌دانید، مسئله اینجاست که چه کسی را می‌شناسید». دومین بخش از این عبارت یک حقیقت است.

البته، برای موفق شدن در انجام این نقش ویژه به مجموعه مهارت‌های قابل اتکایی نیاز دارید، بنابراین، این‌که «چه می‌دانید» همیشه یک فاکتور مهم در استخدام شدن است. نکته باقیمانده این است که «چه کسی را می‌شناسید» می‌تواند همان پویایی باشد که شما را به آستانه درب ورود می‌رساند، بقیه شرایط برای همه برابر هستند.

به عنوان مثال، دریافت توصیه یا حتی اشاره‌ای از سوی فردی که در شرکت مورد تقاضای شما کار می‌کند غالبا یک فاکتور تصمیم گیرنده است که شما را بر شخص دیگری که در شرایط شایستگی برابر با شما است در اولویت قرار می‌دهد.

خب، این فاکتور «چه کسی را می‌شناسید»  را چگونه به دست آورید؟ با شبکه سازی در مدیریت.

خواه ملاقات رو در رو با دیگران را دوست داشته باشید یا ترجیح می‌دهید به صورت الکترونیکی با دیگران ارتباط برقرار کنید، نکات و ترفندهای شبکه سازی مختلفی وجود دارند که به شما کمک می‌کنند در جستجوی شغلی‌تان موفق باشید. در این‌جا هفت نکته برای شبکه سازی موفق ارائه شده است که می‌تواند برای‌تان تعیین کننده باشند.

فواید شبکه سازی در مدیریت:

ارتباطات جدید و ارجاعات:

بدیهی‌ترین فایده شبکه‌سازی این است که با این کار می‌توانیم ارتباطمان را با مشتریانمان حفظ کنیم و یا حتی با استفاده از معرفی‌های آنها با مشتریان بالقوه بیشتری ارتباط برقرار کنیم.

شبکه‌سازی در مدیریت همچنین می‌تواند ما را به تشخیص فرصت‌های مشارکت، سرمایه‌گذاری مشترک و یا زمینه‌های مختلف گسترش کسب‌وکار ما هدایت کند.

دیده شدن:

برای حفظ روابط تجاری خود، باید با مشتریان بالقوه و شرکای تجاری خود به‌صورت مرتب دیدار کنید و ارتباط خود را مستمر حفظ کنید. برگزاری ناهارهای کاری و یا دیگر رویدادهای ویژگی‌های شخصی ما را تقویت می‌کند و باعث می‌شود ما به‌عنوان شخصیتی قدرتمند شناخته شویم. حضور در رویدادهای شبکه‌سازی و ایجاد ارتباط بیشتر باعث دیده شدن و به‌یادماندنی شدن ما می‌شود.

به‌روز ماندن:

در تجارت شرایط و بازار همیشه در حال تغییر است. مهم است بروز بمانیم و از تغییرات بازار هدفمان آگاه باشیم. همان‌طور که همه می‌دانیم «شناخت بازار» کلید توسعه یک برنامه بازاریابی موفق است. شرکت در سمینارها و جلسات و شبکه‌سازی و ایجاد ارتباط با همکاران و هم‌صنفان به ما کمک می‌کند تا از آخرین تغییرات بازار مطلع باشیم و به‌روز بمانیم.

حل مسئله:

علاوه بر توسعه کسب‌وکارمان از طریق شبکه سازی در مدیریت، با حضور در رویدادها، شرکت در فرآیندها و ایجاد ارتباط با دیگران می‌توانیم راه‌حل‌هایی برای مسائل به وجود آمده درون کسب‌وکارمان پیدا کنیم. به‌عنوان ‌مثال ممکن است کسب‌وکار ما نیاز به یک حسابدار مجرب و یا یک وکیل قدرتمند داشته باشد. می‌توانیم به‌راحتی از طریق شبکه ارتباطی‌مان آن را پیدا کنیم. و یا حتی ممکن است کسب‌وکار ما برای پروژه‌ای نیاز به سرمایه‌گذاری داشته باشد. می‌توانیم به‌راحتی از طریق شبکه ارتباطی‌مان و با معرفی آن‌ها با سرمایه‌گذاری مناسب سر یک میز بنشینیم.

به اشتراک‌گذاری دانش و تجربه:

شبکه سازی ایده‌آل باعث می‌شود تا دانش ما از طریق دیدگاه‌ها، نظرات و تجربیات دیگران گسترش یابد. اگر به‌طور مثال برنامه‌ای برای صادرات و یا واردات در کسب‌وکارمان داریم با شبکه سازی در مدیریت و ایجاد روابط ممکن است بتوانیم از دانش کسی که تجربیات بیشتری درزمینه بین‌الملل دارد استفاده کنیم. استفاده از دانش و تجربه دیگران قبل از اینکه در کاری سرمایه‌گذاری کنیم می‌تواند کمک زیادی در جلوگیری از ضررهای جبران‌ناپذیر کند.

ایجاد حس اعتماد و افزایش روحیه:

اکثر مدیران و کارآفرینان اشخاصی خوش‌بین، مثبت و باروحیه هستند. دیدار و ارتباط مستمر با چنین اشخاصی می‌تواند باعث افزایش روحیه و انرژی ما شود، مخصوصاً در شرایط سخت کسب‌وکار. اگر زیاد شخصی معاشرتی و اهل رفت‌وآمد نیستید، دیدن اشخاص جدید و شبکه سازی به صوت منظم می‌تواند اعتمادبه‌نفستان را افزایش دهد. با این روش ممکن است حتی شما ارتباطات شخصی زیادی برای خودتان برقرار کنید که بازهم منجر به افزایش اعتمادبه‌نفس می‌شود.

 

هدف نهایی شبکه سازی در مدیریت افزایش درآمد و توسعه کسب‌وکارمان است، که همه روش‌های ذکرشده در بالا بر روی آن اثر چشمگیری می‌گذارند. فرقی نمی‌کند چه از طریق شبکه سازی با مشتریان بالقوه بیشتری ارتباط برقرار کنیم، و چه از طریق شبکه سازی برای مسائل به وجود آمده راه‌حل‌هایی پیدا کنیم درهرصورت به توسعه و رشد کسب‌وکارمان کمک کرده‌ایم.

شبکه سازی به روش قدیمی:

ملاقات با اشخاص و ایجاد رابطه به روش رودررو در عصر دیجیتال ممکن است کمی قدیمی به نظر برسد. اما هرکجا که ممکن باشد شما می‌بایست رودررو شبکه سازی کرده و ارتباط برقرار کنید.

شبکه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک، لینکدین، اینستاگرام  و تلگرام راه‌های بسیار خوبی برای برقراری ارتباط با مشتریان و شرکای جدید تجاری است اما هیچ‌کدام نمی‌تواند جای ملاقات رودررو و برقراری ارتباط از نزدیک را بگیرد.

بااینکه در عصر دیجیتال هستیم ولی هنوز که هنوزِ است بسیاری از معاملات و کسب‌وکار محلی به روش سنتی و حضوری انجام می‌پذیرند. بهترین راه برای ایجاد ارتباط با کسب‌وکارهای محلی، صاحبان مشاغل و کارآفرینان حضور در گروه‌ها و گردهمایی‌های تجاری است.

 

نکاتی مهم برای شبکه سازی در مدیریت:

شناسایی بهترین سبک شبکه سازی برای خودتان

این نکته شبکه سازی در صدر قرار دارد زیرا واقعا کلید موفقیت است. وقتی پای شبکه سازی به میان می‌آید هیچ نسخه کلی برای افراد وجود ندارد. افراد مختلف در استفاده از تاکتیک‌های مختلف شبکه سازی موفق هستند.

درون گراها به روش مشابهی با برون گراها با دیگران ارتباط برقرار نمی‌کنند، بنابراین نباید از سبک شبکه سازی برون گراها استفاده کنند. مهم است که در روش برقراری ارتباط با دیگران راحت و با اعتماد به نفس باشید تا همیشه بتوانید بهترین کار را انجام دهید.

 

“قوانین” شبکه سازی حرفه‌ای را بشناسید

دو قانون مهم که باید در زمان شبکه سازی از آن‌ها پیروی کرد:

الف. هرگز به صورت علنی و آزادانه درخواست مصاحبه نکنید. درعوض، پرسش‌هایی بپرسید تا پی ببرید آیا این شرکت، فرهنگش و کارکنانش برای شما مناسب هستند. بگذارید احساس کنند می‌خواهید از تجربیات‌شان در این زمینه بهره بگیرید.

ب. هرگز درخواست شغل نکنید. همانطور که با مخاطبین قدیم و جدیدتان صحبت می‌کنید، فقط بگذارید متوجه شوند که شما جایی مشغول به کار نیستید و برای یک شغل خاص می‌توانند روی شما حساب کنند و قدردان لطف آن‌ها خواهید بود اگر شما را از فرصت‌های موجود با خبر کنند.

 

از شبکه‌های اجتماعی استفاده مؤثر داشته باشید

انواع گوناگون پلتفرم‌های شبکه های اجتماعی امروز چیزهایی دارند که می‌توانند به انواع جویندگان کار ارائه کنند. در اینجا چند راه برای شبکه سازی مؤثر در  دوتا از بهترین شبکه های اجتماعی مطرح شده است، لینکدین و توییتر.

الف. لینکداین: فرقی نمی‌کند در کدام بخش از جستجوی شغلی قرار دارید، شایسته است همیشه لینکدین نقطه شروع‌تان باشد. شما می‌توانید با فاکتورهای مختلفی از جمله شرکت یا عنوان شغلی جستجو کنید و سپس به حرفه‌ای‌های حاضر در آن شرکت‌ها دسترسی پیدا کنید و با آن‌ها ارتباط برقرار کنید. تا زمانی‌که از شما درخواست نشده است رزومه نفرستید، ولی همواره در جستجوی گزینه‌های مناسب باشید. غالبا مکالمات به یک قرار مصاحبه منجر مي‌شوند.

ب. توییتر: شرکت‌های هدف‌تان را در توییتر جستجو کنید و هر یک از مداخلی را که به استخدام مربوط است دنبال کنید تا بتوانید فرصت‌های شغلی ارسال شده آن‌ها را ببینید. به واسطه لایک کردن، بازتوییت یا مشغول شدن به پست‌های آن‌ها با استخدام کنندگان یا مدیران مرتبط با فرآیند استخدام ارتباط برقرار کنید. پس از دو یا سه تعامل، مستقیما با آن‌ها ارتباط برقرار کنید و از پست‌های‌شان تعریف کنید و سپس درباره کار کردن با آن‌ها مناسبات سازی کنید. هر زمان مناسب بود آن‌ها را برای کسب اطلاعات بیشتر به پروفایل لینکدین‌تان هدایت کنید.

بسیاری فکر میکنند که لینکداین و توئیتر در ایران تاثیر مثبتی در فرآیند شبکه سازی و استخدام ندارند. درست است که شاید درصد بسیار زیادی وجود دارد که به درستی از آن ها استفاده نمیکنند اما بیزینس های بزرگی همچون اسنپ، دیجی کالا و بسیاری بیزینس های دیگر در این دو شبکه اجتماعی حضوری مثبت و تاثیرگذار دارند.

در محل کار خودتان شبکه سازی را تمرین کنید

همکاران شما درون شرکت‌تان چیزهای زیادی را می‌توانند به شما عرضه کنند و برای شما عالی است که با آن‌ها شبکه سازی کنید.

خواه دو ماه از فعالیت‌تان در این موقعیت شغلی گذشته باشد یا دو سال، شبکه سازی با همکاران می‌تواند در رشد شما در نقش فعلی‌تان یا فراهم کردن اطلاعاتی که می‌توانند در پیشرفت شما مفید باشند مؤثر است. مربی صحیح می‌تواند شما را از فرصت‌های جدیدی که علنی نمی‌شوند آگاه کند.

پیشنهاد کمک بدهید

هر کجا یا هرطور که این کار را انجام دهید، قرار نیست شبکه سازی یکطرفه باشد. شبکه سازی در مدیریت باید در برخی نقاط برای هر دو طرف ارزش آفرینی کند. به دنبال راه‌هایی برای کمک به افراد حاضر در شبکه‌تان باشید، آن‌ها نیز در عوض اماده کمک به شما خواهند بود.

یک گزینه این است که داوطلب شوید. برای گروه‌های غیرانتفاعی که با علایق شما جور در می‌آیند کار کنید، به این ترتیب ارتباطات قوی و ماندگاری با دیگر داوطلبان خواهید ساخت. یک راه دیگر این است که فرصت‌های داوطلبانه مبتنی بر مهارت پیدا کنید که به شما اجازه می‌دهند مهارت‌های حرفه‌ای‌تان را در اقدامات داوطلبانه‌تان به کار ببندید. من بسیاری از ارتباطات مفید و دوستان حال حاضر خودم را از فعالیت داوطلبانه در خیریه هایی همچون رعد به دست آورده ام.

در تمام این موقعیت‌ها، به خاطر داشته باشید که وقتی کسی به شما کمک می‌کند هم لطف او را جبران کنید و هم آن را اشاعه دهید.

ثابت قدم باشید

بعضی اوقات موضوع نحوه شبکه سازی در مدیریت شما نیست، صرفا به انجام منظم این کار مربوط است. مشتاقانه از منطقه امن‌تان خارج شوید و خودتان را بر یک مبنای منظم در شرایط تعامل با دیگران قرار دهید، چه به صورت رسمی یا غیر رسمی. مطالعات اثبات کرده‌اند که اگر این کار را انجام دهید موفق‌تر خواهید بود.

پیگیری کنید

این یک وظیفه ساده است، هرچند بسیاری از حرفه‌ای‌ها از این گام حیاتی در فرآیند شبکه سازی غافل هستند.

پس از ملاقات با یک شخص جدید (چه به صورت آنلاین یا حضوری) در اسرع وقت درخواست پیوند لینکدین برای او ارسال کنید و یک پیام شخصی برای او ارسال کنید و درخواست برقراری ارتباط بدهید. سپس اطمینان حاصل کنید که با ارسال دیدگاه درباره پست‌های‌شان، به اشتراک گذاشتن اطلاعات کاری ارزشمند آن‌ها یا صرفا احوالپرسی از آن‌ها به صورت منظم با تمام آن‌ها ارتباط برقرار می‌کنید.

شبکه سازی در مدیریت یکی از مهمترین تکنیک‌های جستجوی شغلی است که باید در جعبه ابزارتان داشته باشید و از روش‌های متنوع آن که تمام شخصیت‌ها و موقعیت‌ها را شامل می‌شود استفاده کنید. تنها دو الزام جدی آن عبارتند از اشتیاق به حرکت به فراتر از منطقه امن‌تان و تمایل به اشاعه محبت به دیگران هر زمان که در توان‌تان است.

مهارت‌های شما در آغاز این کار به شما کمک می‌کنند، ولی مخاطبینی که در شبکه سازی به دست می‌آورید در دنبال کردن یک دوران کاری طولانی مدت و موفق به شما کمک می‌کنند.

با افراد جدیدی که دیگران معرفی میکنند دیدار کنید 

یکی از ساده ترین راه ها برای دیدار با آدم های جدید ، دیدار آن ها از طریق آشنایان است . با آدم هایی که میشناسید بیشتر معاشرت کنید علی الخصوص با آن هایی که آدم های مفید بیشتری را میشناسند .  معرفی شدن توسط آن ها یا مشارکت با آن ها در گفتگو ها باعث میشود که شما به افرادی معرفی شوید که میخواستید . این کار تاثیری مانند کاری دارد که لینکدین آن را به صورت آنلاین انجام میدهد و در واقع میشود گفت که توسط فردی که شما میشناسید به چرخه ای از افراد جدید و مفید وارد شده اید .

درخواست کار نکنید 

شبکه سازی به این معنا نیست که از هر کسی که میشناسید درخواست کار کنید . در واقع زمانی که در حال شبکه سازی هستید هرگز نباید از کسی درخواست شغل داشته باشید .  باید از آن ها اطلاعاتی بگیرید که شما را در جستجوی کارتان کمک کند . هدف اصلی شما از شبکه سازی باید ساختن یک رابطه و تبادل اطلاعات باشد  در این صورت ممکن است  در آینده فرصت شغلی ای به آشنایان شما پیشنهاد شود که آن ها خودشان تمایل داشته باشند شما را به آن شغل دعوت کنند .

 

از سابقه کاریتان استفاده کنید 

یکی دیگر از راه های سریع و ساده پیدا کردن شغل این است که از کسانی که با آن ها در رابطه هستید بخواهید که رزومه و سابقه کاری شما را مورد نقد و بررسی قرار دهند و به شما کمک کنند تا آن را ارتقا دهید . این کار از جهات مختلفی برای شما بسیار سودمند خواهد بود . زمانی که از کسی درخواست میکنید که رزومه کاری شما را مطالعه کند این فرصت را به او میدهید تا با کار شما ، سابقه کاریتان ، مهارت هایی که دارید و اطلاعات دیگری که در موردتان نمیدانسته ، آشنا شود و این اطلاعات را در ذهن خود نگه دارد و بعد ها در صورتی که شرکتی یا سازمانی را پیدا کند که به کار شما مربوط باشد آن را به شما معرفی کند .

 

در شبکه سازی، زمان زیادی را از افراد نگیرید

قبل از آن که شبکه سازی را شروع کنید از این موضوع مطمئن شوید که موضوع را در یک بازه مشخص میتوانید جمع کنید . زمان ارزشمند است و مردم از کسانی که زمان زیادی از آن ها میگیرند خوششان نمی آید . با زمان بندی دقیق موضوعی که میخواهید در موردش صحبت کنید ، علاوه بر این که حرفه ای بودن خود را در کارتان نشان میدهید ، بین آن افراد اعتبار خوبی به دست خواهید آورد که این اعتبار میتواند نقاط ضعف کار شما را بپوشاند .

 

به سایرین نیز فرصت صحبت کردن بدهید 

در زمان شبکه سازی اطمینان حاصل کنید که فقط شما صحبت نمیکنید. برای این که سخنران خوبی باشید باید شنونده خوبی نیز باشید.  اگر از کسی میخواهید که نظر یا انتقادش را به شما بگوید اول باید مطمئن شوید که فرصت این کار را به او خواهید داد.  یا ممکن است افرادی به دنبال شما باشند تا فرصت شغلی ای را به شما پیشنهاد دهند اما با دیدن صحبت کردن شما و ندادن زمان حرف زدن به آن ها، فکر کنند که شما اصلا به این کار علاقه ای ندارید و از عکس العمل شما به پیشنهادشان نامطمئن و یا حتی پشیمان شوند.

بهتر است در زمان شبکه سازی تعدادی از این سوالات را از طرف مقابلتان بپرسید تا او هم فرصت صحبت داشته باشد :

• چه مدت است که در این زمینه فعالیت میکنید؟ یا چه مدت است که با این همکاری میکنید؟
• چه چیزی را در مورد کارتان دوست دارید؟ یا چه چیزی در کارتان مورد علاقه شما نیست؟
• چه آموزش هایی را برای رسیدن به این جایگاه گذرانده اید؟
• شیوه کار این شرکت چگونه است؟

با یک مثال خوب شروع کنید 

زمانی که شخصی را پیدا کردید که با او در مورد موضوعی صحبت کنید که به آن علاقه مند است، برای حل آن موضوع از یک مثال خوب شروع کنید. به طور مثال یک خاطره که در زمان مشابه با چه روشی این موضوع را به خوبی حل کرده اید. در مورد مشکلاتتان و نحوه ی حل کردن آن ها صحبت کنید اما این کار را خیلی کوتاه و شیرین انجام دهید.

 

از آن ها بخواهید در مورد پیشرفت و گسترش کارتان پیشنهاداتی بدهند

هدف اصلی از شبکه سازی در مدیریت فقط این نیست که با افراد جدیدی آشنا شویم بلکه این است که بتوانیم با این افراد وارد یک شبکه و یک رابطه شویم .  هریک از این افراد ممکن است نزدیک به ۲۰۰ نفر دیگر را بشناسند که اگر شما بتوانید با تعدادی از آن ها ارتباط بگیرید خیلی سریع می توانید شبکه خود را ارتقا دهید و فرصت این را خواهید  داشت که در میان آن ها یک رابطه بسیار ارزشمند را پیدا کنید.  از ارتباطات خود بخواهید که به شما سازمان یا افرادی را معرفی کنند که فکر می کنند مربوط به کار و حرفه شماست .

 

دلیلی برای ادامه دادن پیدا کنید 

اگر میخواهید که یک رابطه ادامه دار با کسی داشته باشید ، دلیلی برای آن بسازید . اگر در زمان خواندن مقاله به مساله ای بر خوردید آن را برای شخص مورد نظرتان همراه با نظر شخصی خود ارسال کنید و به او بگویید که چه چیزی در این مقاله نظر شما را به خود جلب کرده یا چه چیزی در آن برای آن ها منفعت دارد . سعی کنید همیشه برای خود ۳ الی ۴ فرصت در سال را برای برقراری ارتباط با افراد ایجاد کنید.

 

در شبکه سازی تشکر کردن را فراموش نکنید 

شبکه سازی در واقع ساختن یک رابطه حقیقی و مهم است.  از ارتباطاتتان بابت اطلاعاتی که به شما می دهند تشکر کنید و از آن ها بخواهید که به شما بگویند چطور میتوانید این کارشان را جبران کنید . هر گونه دانش و علمی که فکر میکنید برای آن ها مفید است را با آن ها در میان بگذارید. چیزهایی را که از آن ها یاد میگیرید را یاد داشت کنید، در این صورت مکاتبات بعدیتان باهم بسیار ویژه خواهد شد .

 

نکاتی که در بالا ذکر شده اند وقتی باهم اجرا شوند تاثیر خود را به درستی نشان میدهند در غیر این صورت هیچ وقت نمیتوانید شبکه سازی حرفه ای داشته و شبکه ای قدرتمند از روابط خلق کنید.

 

 

منابعی که در این مقاله از آنها بهره برده ام:

1. کتاب سیاه، نوشته جفری گیتومر
2. کتاب شبکه سازی در کسب و کار، نوشته دکتر احمد روستا
3. کتاب تاثیر نوشته رابرت بی سیالدینی
4. کتاب آیین دوست یابی، دیل کارنگی
5. thebalance.com
6. www.entrepreneur.com
7. www.hbr.org